Türkiye'de Çağdaş Sanatın Yükselişi:

Türkiye'de Çağdaş Sanatın Yükselişi:

Faruk Çelik

Galer Nev, Mixer, Arter ve Pi Artworks Galerilerinin Katkıları

Son yirmi yılda Türkiye'de sanat dünyası, köklü değişimler ve dinamik gelişmelerle şekillenmiştir. Bu dönemde hem ulusal hem de uluslararası arenada dikkat çeken pek çok etkinlik ve oluşum, Türk sanatını yeniden tanımlamış ve global sanat sahnesinde önemli bir yer edinmesini sağlamıştır. İstanbul Bienali ve İstanbul Film Festivali gibi prestijli etkinlikler, sanatseverleri buluşturan köklü platformlar olarak varlıklarını sürdürürken, Contemporaryİstanbul gibi çağdaş sanat fuarları, yenilikçi yaklaşımlar ve geniş katılımcı profili ile dikkat çekmiştir. Bunun yanı sıra, 2011 yılında kurulan SALT gibi kültürel ve sanatsal araştırma merkezleri, disiplinler arası çalışmalara ev sahipliği yaparak sanatın akademik ve pratik boyutlarını bir araya getirmiştir.

Sanat galerileri ve sanatçı grupları, bu süreçte önemli roller üstlenmiştir. Galeri Nev, Mixer, Arter ve Pi Artworks gibi önde gelen galeriler hem yerli hem de yabancı sanatçıların eserlerini sergileyerek sanatın toplumla buluşmasına aracılık etmiştir. Bu galeriler, sanatın demokratikleşmesi ve daha geniş kitlelere ulaşması adına kritik bir misyon üstlenmiştir. Hale Tenger, Canan Tolon, Taner Ceylan ve Ahmet Güneştekin gibi sanatçılar ise, ulusal ve uluslararası düzeyde sergiler ve projeler gerçekleştirerek Türk sanatının küresel sanat ortamında tanınmasına katkıda bulunmuştur.

.

Galeri Nev: Türkiye Sanatının Öncü Kurumu

1984 yılında Ankara'da kurulan Galeri Nev, Türkiye'nin sanat sahnesinde önemli bir yere sahiptir. Galerinin kurucuları Haldun Dostoğlu ve Ali Artun, başlangıçta modern ve çağdaş Türk sanatını tanıtma amacıyla yola çıkmış, kısa sürede sanat dünyasında saygın bir konuma ulaşmıştır. 1987 yılında İstanbul'da da bir şube açarak faaliyetlerini genişleten Galeri Nev, iki şehirde de sanatseverlerin ve koleksiyonerlerin ilgi odağı olmuştur

Galeri Nev, kurulduğu günden bu yana birçok yerli ve yabancı sanatçının eserlerine ev sahipliği yapmıştır. Galerinin programı hem Türkiye'de hem de uluslararası alanda tanınan sanatçıların eserlerini içermektedir. Bu bağlamda, Galeri Nev'in sergi portföyü geniş bir yelpazeye yayılmaktadır; resim, heykel, fotoğraf ve enstalasyon gibi çeşitli sanat dallarında eserler sergilenmektedir. Dahası, Galeri Nev, sanat eserlerinin sergilenmesinin yanı sıra, sanatçıların kariyer gelişimlerine de katkıda bulunmaktadır. Galeri, genç ve yetenekli sanatçılara destek vererek onların eserlerini geniş kitlelere ulaştırmaktadır. Bu yaklaşım, galerinin dinamik ve yenilikçi yapısını korumasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca, Galeri Nev, sanat dünyasında akademik ve eleştirel tartışmalara da katkıda bulunarak, sanatın teorik ve pratik boyutlarını bir araya getiren bir platform sunmaktadır.

Öte yandan Galeri Nev'in düzenlediği sergiler, sanat tarihine önemli katkılarda bulunmuştur. Örneğin, galeride gerçekleştirilen "Modern Türk Resmi" sergileri, Türkiye'nin modern sanat tarihine ışık tutarak, bu dönemin önemli sanatçılarının ve eserlerinin tanıtılmasını sağlamıştır. Ayrıca, Galeri Nev'in yurtdışında düzenlediği sergiler ve katıldığı fuarlar, Türk sanatının uluslararası alanda tanınmasına ve prestij kazanmasına katkıda bulunmuştur.Galeri Nev'in başarısının bir diğer önemli faktörü, sanatseverler ve koleksiyonerlerle kurduğu güçlü ilişkiler olmuştur. Galeri, sadece bir sergi alanı olmanın ötesine geçerek, sanat eserlerinin koleksiyonlara kazandırılması sürecinde de önemli bir rol oynamaktadır. Bu sayede, Galeri Nev, sanat piyasasında güvenilir bir kurum olarak tanınmaktadır.

Genel olarak baktığımızda, Galeri Nev, Türkiye'nin sanat dünyasında öncü bir rol üstlenmiş, sanatçılar, koleksiyonerler ve sanatseverler için önemli bir platform olmuştur. Galerinin geniş kapsamlı sergi programı, genç sanatçılara verdiği destek ve uluslararası alandaki faaliyetleri, Türkiye'deki sanat ortamının zenginleşmesine ve çeşitlenmesine katkıda bulunmuştur. Bu makale, Galeri Nev'in Türkiye sanat sahnesindeki yerini ve etkilerini daha ayrıntılı bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu galerinin önemli sergilerine baktığımızda Türk resim sanatının son 20 yılın önemli gelişmeleri arasında sıralayabiliriz.

Galeri Nev’in Önemli Sergileri

Galeri Nev’in en dikkat çeken sergilerinden biri olan "Modern Türk Resmi" sergisi, Türkiye’nin modern sanat tarihine ışık tutan bir etkinlik olmuştur. Bu sergi, 20. yüzyılın başlarından itibaren Türk resim sanatında önemli izler bırakan sanatçıların eserlerini bir araya getirmiştir. Sergide, Abidin Dino, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Fikret Mualla ve Erol Akyavaş gibi Türkiye'nin önde gelen modernist sanatçılarının çalışmaları yer almıştır. Bu sergi, modern Türk resminin gelişimini ve farklı dönemlerini detaylı bir şekilde sunarak, sanatseverlere kapsamlı bir bakış açısı sunmuştur.

FahrelnissaZeid, Türkiye'nin en önemli kadın sanatçılarından biri olarak kabul edilir ve onun eserlerine adanmış retrospektif sergi, Galeri Nev’in önemli etkinliklerinden biridir. Bu sergi, Zeid’in kariyerinin farklı dönemlerinden eserleri bir araya getirerek, sanatçının gelişimini ve sanatsal evrimini gözler önüne sermiştir. Bir diğer sanatçı olan Ömer Uluç, Türk resim sanatının önemli figürlerinden biridir ve Galeri Nev’de düzenlenen "50 Yılın Resimleri" sergisi, sanatçının yarım asırlık kariyerini kapsamlı bir şekilde sunmuştur. Sergide, Uluç’un farklı dönemlerine ait eserler, onun sanatsal tarzının evrimini ve çeşitli deneysel çalışmalarını sergilemiştir. Uluç’un özellikle soyut resimleri ve figüratif kompozisyonları, sanatseverler tarafından büyük ilgi görmüştür.Burhan Doğançay, kent yaşamını ve kentsel dönüşümü ele alan çalışmaları ile tanınır. Galeri Nev’de düzenlenen "Kent Duvarlarının İzleri" sergisi, Doğançay’ın sokak sanatından ve kent duvarlarından ilham aldığı eserleri bir araya getirmiştir. Bu sergi, sanatçının kent yaşamına dair gözlemlerini ve bu gözlemlerin sanatsal ifadesini, yani katmanlı kolajları ve kent manzaralarını sergilemek önemli bir sergi olduğunu belirtmekte fayda vardır. İnci Eviner ise Türkiye'nin çağdaş sanat sahnesinde önemli bir yere sahip olan sanatçılardan biridir. Galeri Nev’de düzenlenen "Yeraltından Notlar" sergisi, Eviner’in video, desen ve enstalasyon çalışmalarını içermektedir. Bu sergi, sanatçının toplumsal cinsiyet, kimlik ve beden politikaları üzerine yaptığı eleştirel yorumları ve sanatsal araştırmalarıEviner için yenilikçi ve düşündürücü eserleri açısından büyük bir öneme sahiptir.

Bu sergiler, Galeri Nev’in sanat dünyasındaki etkisini ve önemini pekiştiren örneklerdir. Her biri hem Türkiye sanat tarihine hem de çağdaş sanata önemli katkılarda bulunmuş, sanatseverlere ve koleksiyonerlere zengin ve estetik bir dil aktarmıştır.

Mixer: Genç ve Yükselen Sanatçıların Destekçisi

2012 yılında kurulan Mixer, Türkiye'nin çağdaş sanat sahnesinde genç ve yükselen sanatçılara destek olma misyonuyla faaliyet göstermektedir. Kuruluşundan bu yana, sanat dünyasında yenilikçi yaklaşımları ve dinamik programlarıyla dikkat çeken Mixer, sanatçıların eserlerini geniş kitlelerle buluşturan önemli bir platform haline gelmiştir.Mixer'in temel hedeflerinden biri, sanatçılar ve sanatseverler arasında güçlü bir köprü kurmaktır. Bu amaç doğrultusunda, galeri, genç ve yetenekli sanatçıların eserlerini sergileyerek onların kariyer gelişimlerine katkıda bulunur. Mixer, sanatçıların yaratıcı süreçlerini destekleyerek, onların sanatsal ifade biçimlerini özgürce keşfetmelerini sağlar. Galerinin düzenlediği sergiler, sanatçılara eserlerini sergileme ve sanat dünyasında görünürlük kazanma fırsatı verirken, sanatseverlere de çağdaş sanatın yenilikçi ve çeşitli yönlerini kazandırmayı da hedefler.

Mixer'in programı, yalnızca sergilerle sınırlı kalmayıp, aynı zamanda atölye çalışmaları, sanatçı konuşmaları ve panel gibi etkinliklerle de zenginleştirilmiştir. Bu tür etkinlikler, sanatçılar ve izleyiciler arasında doğrudan etkileşim kurarak, sanatsal üretim süreci hakkında derinlemesine bilgi edinme fırsatı sağlar. Mixer, böylece sanatın teorik ve pratik boyutlarını bir araya getirerek sanata dair bilgi ve anlayışlarını genişletir.Galerinin önemli özelliklerinden biri de sanatçı rezidans programlarıdır. Mixer, sanatçılara belirli süreler boyunca çalışma ve yaratma imkânı sunarak, onların sanatsal projelerini hayata geçirmelerine destek olur. Bu programlar, sanatçılara farklı disiplinlerden meslektaşlarıyla iş birliği yapma ve uluslararası bağlantılar kurma fırsatı tanır. Mixer'in bu tür destekleri, sanatçıların ulusal ve uluslararası arenada tanınmasına ve kariyerlerinde ilerlemelerine önemli katkılar sağlar.Mixer'in katkıları, sadece sanatçılarla sınırlı kalmayıp, sanat piyasasının genel dinamizmine de önemli etkilerde bulunur. Galeri, sanat eserlerinin koleksiyonlara kazandırılması sürecinde de aktif rol oynar. Bu süreçte, sanatseverler ve koleksiyonerlerle güçlü ilişkiler kurarak, sanat eserlerinin değerini ve sanat piyasasındaki yerini sağlamlaştırır.

Mixer’in öne çıkan sergileri ve koleksiyonlarına örnek verecek olursak, ilk akla gelen Mamut Art Project’tir. Mamut Art Project,Mixer'in en bilinen ve prestijli etkinliklerinden biridir. Bu sergi, genç ve bağımsız sanatçılara kendilerini ifade etme ve eserlerini geniş bir kitleye sunma fırsatı tanır. İlk kez 2013 yılında düzenlenen "Mamut Art Project," her yıl düzenli olarak gerçekleştirilmektedir. Sergi, resim, heykel, video, fotoğraf ve enstalasyon gibi çeşitli disiplinlerden sanatçıların eserlerini içermekte ve sanat dünyasında yenilikçi ve özgün yaklaşımları desteklemektedir. Bir diğeri MixerSessions’dır. "MixerSessions," genç ve yükselen sanatçıların kısa süreli solo ve grup sergileri düzenleyerek, sanatseverlerle buluşturduğu bir etkinlik serisidir. Bu sergiler, sanatçıların yeni projelerini ve deneysel çalışmalarını sunmalarına olanak tanır. "MixerSessions," sanatçıların kariyer gelişimlerini desteklemek ve onların yaratıcı süreçlerini görünür kılmak amacıyla düzenlenmektedir. Son olarak Open Space, Mixer'in deneysel ve çağdaş sanat projelerine ev sahipliği yaptığı bir platformdur. Bu sergilerde, sanatçılar özgürce yaratıcı süreçlerini sergiler. Open Spacesergileri, genellikle interaktif ve disiplinlerarası çalışmaları içermektedir.

Öte yandan Mixer, sanat eserlerini koleksiyonlara kazandırma sürecinde de önemli bir rol oynamaktadır. Mixer'in desteklediği çağdaş sanat koleksiyonu, Türkiye'deki ve uluslararası alandaki çağdaş sanat eserlerini içermektedir. Bu koleksiyon, yenilikçi ve özgün eserlerle sanatseverlere ve koleksiyonerlere zengin bir alan oluşturur. Dolayısıyla Mixer’indüzenlediği karma sergilerle farklı sanatçıların eserlerini bir araya getirerek, zengin ve çeşitli koleksiyonlar oluşturur. Karma sergilerde yer alan eserler, genellikle disiplinlerarası ve deneysel çalışmaları içermektedir.

Arter: Çağdaş Sanatın Dinamik Merkezi

2010 yılında Vehbi Koç Vakfı tarafından kurulan Arter, Türkiye'nin çağdaş sanat sahnesine önemli katkılar sağlayan bir sanat kurumu olarak öne çıkmaktadır. Arter, kurulduğu günden bu yana çağdaş sanat sergileri ve projeleri ile dikkat çekmiş hem yerli hem de yabancı sanatçıların eserlerine ev sahipliği yaparak sanat dünyasında önemli bir yer edinmiştir.Arter'in kuruluş amacı, çağdaş sanatı desteklemek, sergilemek ve sanatçılar için yaratıcı bir platform sağlamaktır. Bu bağlamda, Arter'in programları, geniş bir sanatsal yelpazeyi kapsamakta ve yenilikçi yaklaşımları teşvik etmektedir. Sanatçılar için deneysel ve yaratıcı projeler geliştirme imkânı sağlamaktadır.Sergi ve proje yaklaşımı bağlamında Arter, sergi ve projelerinde disiplinlerarası ve yenilikçi yaklaşımları benimsemektedir. Sergilerde, resim, heykel, fotoğraf, video, performans ve enstalasyon gibi çeşitli sanat dallarından eserler yer almakta ve sanatın farklı formlarını bir araya getiren zengin içerikler sergilemektedir. Ayrıca, Arter hem yerli hem de yabancı sanatçıların eserlerine ev sahipliği yaparak, küresel sanat dünyası ile güçlü bir bağlantı kurmuştur. Dolayısıyla, Arter'in sergileri, Türkiye'deki sanatseverlere uluslararası sanat sahnesinin önemli isimlerini tanıma fırsatı sağlarken, Türk sanatçılarının eserlerini de uluslararası izleyici kitlesiyle buluşturması açısında son derece önemli bir kuruluştur. Bu karşılıklı etkileşim, sanatın evrensel bir dil olduğunun altını çizer ve kültürler arası diyaloğu teşvik eder. Bu bağlamda sanatçı rezidans programları ile sanatçılara yaratıcı süreçlerini geliştirme ve projelerini hayata geçirme imkânı sunmaktadır. Bu programlar, sanatçılara sadece fiziksel bir çalışma alanı değil, aynı zamanda fikir alışverişinde bulunabilecekleri ve iş birlikleri yapabilecekleri bir ortam sağlamaktadır. Sanatçı rezidans programları, Arter'in sanatçıları destekleme misyonunun önemli bir parçasıdır ve sanatçıların kariyer gelişimlerine önemli katkılar sağlar.Kuruluşun yapmış olduğu sergiler arasında "Görme Biçimleri," "İkinci Sergi," ve "Ters Yüz" gibi dikkat çeken projeler yer almaktadır. Örneğin, "Görme Biçimleri" sergisi, John Berger’in aynı adlı kitabından ilham alarak, izleyicilere görme eylemini sorgulatan ve farklı bakış açılarını estetik bir dille oluşturulmuş eserleri bir araya getirmiştir.

Son olarak Arter, sergi ve projelerin yanı sıra, sanat üzerine yapılan araştırmaları ve yayınları desteklemektedir. Kurum, sanat teorisi ve eleştirisi alanında önemli çalışmalara katkıda bulunarak, sanatın akademik boyutunu da güçlendirmektedir. Bu bağlamda, sergi katalogları, sanat kitapları ve eleştirel yazılar, Arter'in yayıncılık faaliyetlerinin önemli bir parçasını oluşturur. Bu yayınlar hem akademik camiada hem de genel sanatseverler arasında geniş bir yankı bulmaktadır.

Pi Artworks: Türkiye ve Uluslararası Sanat Dünyasının Dinamik Galerisi

1998 yılında İstanbul'da kurulan Pi Artworks, çağdaş sanat sahnesinde önemli bir yere sahip olan bir galeri olarak kabul edilmektedir. Kuruluşundan bu yana, Pi Artworks, hem Türkiye'den hem de yurtdışından birçok sanatçının eserlerine ev sahipliği yaparak, sanat dünyasında geniş bir etki alanı yaratmıştır. Galeri, çağdaş sanatı destekleme ve geniş kitlelerle buluşturma misyonuyla hareket etmektedir. Galerinin vizyonu, sanatçıların sanatsal ifade biçimlerini özgürce sanatlarıyla ifade etme olanağını sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda, Pi Artworks, sanatçıların kariyer gelişimlerine katkıda bulunmakta ve onların ulusal ve uluslararası platformlarda tanınmalarını sağlamaktadır.

Pi Artworks, sergi ve projelerinde yenilikçi ve deneysel yaklaşımları benimsemektedir. Galeri, resim, heykel, video, performans ve enstalasyon gibi çeşitli disiplinlerden sanat eserlerini sergilemektedir. Dahası diğer kuruluşlarla benzer amacı güderek hem Türkiye'den hem de yurtdışından birçok sanatçının eserlerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu uluslararası perspektif, galerinin sanat dünyasında geniş bir etki alanı yaratmasını sağlamaktadır. Türk sanatçıların eserlerini uluslararası izleyici kitlesiyle buluşturan Pi Artworks, aynı zamanda yabancı sanatçıların eserlerini de Türkiye'deki sanatseverlerle tanıştırmaktadır. Bu karşılıklı etkileşim, sanatın evrensel bir dil olduğu gerçeğini pekiştirmekte ve kültürler arası diyaloğu teşvik etmektedir.

Kuruluşundan bu yana birçok önemli sergiye ev sahipliği yaptığı Pi Artworks, çağdaş Türk resim tarihineönemli adımlar attığını da görmekteyiz. Bu sergi ve projelerinden bazılarına baktığımızda Contemporaryİstanbul’a olan katkılarını görmekteyiz. Türkiye'nin en prestijli çağdaş sanat fuarlarından biri olan "ContemporaryIstanbul"da düzenli olarak yer almakta ve burada sergilediği yenilikçi ve dikkat çekici eserlerle büyük ilgi toplamaktadır. Bu fuarlarda yer alan sergiler, galerinin ulusal ve uluslararası alandaki etkinliğini ve itibarını pekiştirmektedir. Bir diğeri Elgiz Koleksiyonu’dur. Elgiz Koleksiyonu ile iş birliği yaparak önemli sergilere imza atmıştır. Bu iş birlikleri, galerinin sanat dünyasında güçlü bağlantılar kurduğunu ve sanat eserlerinin koleksiyonlara kazandırılmasında aktif bir rol oynadığını göstermektedir. Özellikle Teras sergileri galerinin yaz döneminde bile bu sirkülasyonuna devam etmesi açısından önemli bir düşüncedir. Galerinin düzenlediği karma sergiler, farklı sanatçıların eserlerini bir araya getirerek görsel bir zenginlik oluşturmasının yanında aynı bağlam üzerinde kurulabilecek eserler oluşturması da son derece önemlidir.Bir diğer önemli nokta sanatçıların kariyer gelişimlerine katkıda bulunmak amacıyla çeşitli destek programları ve rezidans imkanları sağlamasıdır. Bu programlar, sanatçılara yaratıcı süreçlerini geliştirme ve projelerini hayata geçirme imkânı sağlar. Galeri, sanatçılara sadece fiziksel bir çalışma alanı değil, aynı zamanda fikir alışverişinde bulunabilecekleri ve iş birlikleri yapabilecekleri bir ortam sunar.

Sonuç olarak son yirmi yılda Türkiye'de çağdaş sanat sahnesi, çeşitli sanat olayları, galeriler ve sanatçı gruplarıyla büyük bir dönüşüm geçirmiştir. Mixer, Arter ve Pi Artworks gibi önemli galeriler, bu dönüşümün öncüleri olarak öne çıkmaktadır. Bu galeriler, genç ve yükselen sanatçılara destek olma misyonuyla hareket ederek, sanat dünyasına yenilikçi ve dinamik yaklaşımlar kazandırmışlardır.Mixer, 2012 yılında kurulduğundan bu yana, genç ve yükselen sanatçılara sergiler, atölye çalışmaları ve sanatçı rezidans programları gibi çeşitli platformlar sunarak onların kariyer gelişimlerine katkıda bulunmuştur. Özellikle "Mamut Art Project" gibi prestijli sergilerle dikkat çeken Mixer, Türk resim sanatına önemli katkılar getirmiştir.Benzer şekilde kâh Galeri Nev kâhArterkâhPi Artworks, yenilikçi ve disiplinler arası sanat projeleri ile dikkat çekmekte ve sanatçılara yaratıcı süreçlerinde özgürlük tanıyan bir platform sunmaktadır. Bu galerilerin sergileri ve projeleri, sadece Türkiye’dedeğil sanat dünyasında da güçlü bir yer edinmesini sağlamıştır.Bu deneme yazısında, Mixer, Arter ve Pi Artworks'ün çağdaş sanat sahnesindeki yerini ve sanat dünyasına olan katkılarını daha ayrıntılı bir şekilde incelemeyi amaçladığımı belirtmek isterim.

Temmuz, 2024